kredyt jest w zdecydowanej większości wybierany przez osoby prywatne, firmy coraz częściej korzystają z którejś z form leasingu (z wynajmu długoterminowego lub klasycznego leasingu finansowego)
Wynajem długoterminowy a inne formy finansowania floty
Przedsiębiorcy w Polsce mają obecnie do wyboru kilka różnych sposobów na sfinansowanie samochodów służbowych. Jednym z głównych jest wynajem długoterminowy (leasing operacyjny z obsługą), na który decyduje się już co piąta firma kraju nabywająca nowe auta flotowe – zarówno duża jak i z sektora MŚP. Samochody firmowe mogą również zostać sfinansowane przy użyciu klasycznego leasingu finansowego, gdzie w odróżnieniu od wynajmu długoterminowego wszelka obsługa aut (serwisowa i administracyjna), leży w gestii przedsiębiorcy i wymaga zaangażowania jego pracowników.
Wreszcie, firmy mogą także sfinansować swoje pojazdy firmowe po prostu poprzez ich zakup ze środków własnych lub na kredyt.
Z punktu widzenia działalności operacyjnej firmy
Najważniejszą różnicą pomiędzy wszystkimi dostępnymi formami finansowania samochodów służbowych jest kwestia zaangażowania przedsiębiorcy w ich codzienną obsługę, serwis i naprawy oraz czynności administracyjne związane z autami, które powodują konieczność poświęcenia czasu własnych pracowników, a w konsekwencji dodatkowe koszty.
Najmniejsze obciążenie dla pracowników firmy niesie ze sobą wynajem długoterminowy – w jego przypadku przedsiębiorca kompleksowo (w usłudze Full Serwis Leasingu) bądź w znacznym, ale niepełnym zakresie (usługa Leasingu z Serwisem) jest uwolniony od obsługi aut służbowych, gdyż czynności te wykonuje w ramach stałej miesięcznej raty leasingodawca. W pozostałych formach, a więc zarówno klasycznym leasingu finansowym, jak i zakupie ze środków własnych czy na kredyt, wszelka obsługa aut firmowych pozostaje po stronie przedsiębiorcy.
Pomimo, że wynajem długoterminowy jest rozwiązaniem bardziej kompleksowym od pozostałych form (uwzględnia nie tylko finansowanie, ale i obsługę pojazdów), to nie oznacza to, że jest droższy.
Wręcz przeciwnie, w porównaniu do innych rozwiązań, oszczędności w łącznych kosztach floty (finansowanie + obsługa) wynoszą zazwyczaj kilkanaście procent – przedsiębiorca finansuje bowiem tylko utratę wartości pojazdu oraz korzysta z rabatów firmy wynajmu długoterminowego np. na zakup opon, części zamiennych itp.
Biorąc pod uwagę kwestie prawne i podatkowe, różnic pomiędzy wynajmem długoterminowym, a klasycznym leasingiem finansowym oraz zakupem ze środków własnych lub na kredyt jest znacznie więcej.
Zachęcamy do zapoznania się z przygotowanym przez ekspertów PZWLP porównaniem głównych cech tych produktów.
Zakup ze środków własnych lub kredyt
zakup za gotówkę lub na kredyt jest wykazywany w bilansie przedsiębiorstwa i obciąża go - obniża się płynność finansowa i zdolność kredytowa
wysoki koszt kredytu – jest najdroższą formą zakupu pojazdu – rozwiązaniem dobrym dla tych firm, które mają nadwyżki środków firmowych i mogą je spożytkować na zakup pojazdów
zamrożenie środków własnych, w przypadku zakupu za gotówkę
skomplikowane i czasochłonne procedury przyznawania kredytu - trudniejszy do uzyskania
wysokie wymagania co do zdolności kredytowej i sztywniejsze warunki
harmonogramy spłaty kapitału rzadko dopasowane do faktycznej deprecjacji wartości pojazdu
raty kredytu są zwykle rozłożone na okres krótszy, niż czas przewidywanego użytkowania
pojazdy zaczynają na siebie zarabiać dopiero po pewnym czasie
Wynajem długoterminowy (Full Serwis Leasing / Leasing z Serwisem)
zwiększa płynność środków obrotowych firmy - finansowanie odbywa się z obcych środków
pozwala opracować precyzyjny i stabilny budżet na 3-4 lata
księgowany jest na kontach pozabilansowych i nie zakłóca docelowej struktury kapitału firmy
pojazdy nie są własnością leasingobiorcy, więc ich wartość nie jest wliczona w podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym
odroczenie należności podatkowych – tzw. tarcza podatkowa
zwrot z inwestycji jest w większości firm wyższy, niż koszt pieniądza płacony firmie leasingowej
flota nie jest finansowana na średnioważonym koszcie kapitału (WACC), ale na rynkowym koszcie pieniądza, powiększonym o marżę kredytową – dzięki temu firma może zainwestować uwolniony kapitał w podstawową działalność, rozwój czy aktywa biznesowe o wysokiej rentowności
możliwość uniknięcia finansowania podatku VAT - podstawą kalkulacji rat leasingowych jest wartość netto, a firmy leasingowe mają w 100% odliczalny VAT
uniknięcie ryzyka wahań oprocentowania lub innych składników rat
większa niż w przypadku kredytu elastyczność umów w kwestii dostosowania do sytuacji i indywidualnych potrzeb leasingobiorcy
mała elastyczność warunków w trakcie trwania umowy
większość firm leasingowych nie wymaga dodatkowych opłat i prowizji
zabezpieczenie transakcji - łatwiejszy i bezpieczniejszy dla klientów sposób finansowania - standardowe zabezpieczenie umowy: weksel; dodatkowe zabezpieczenie: przedmiot leasingu
uproszczone procedury akceptacji klientów
raty w leasingu mogą być rozłożone na okres przewidywanego użytkowania pojazdów
możliwość dostosowania struktury rat do indywidualnych potrzeb korzystających, np. sezonowych przychodów
skraca cykl inwestycyjny - szybki odbiór pojazdów (oprócz niestandardowych zamówień), ponieważ leasingodawca ma wypracowane mechanizmy sprawnej współpracy z dostawcami usług: producentami aut, ubezpieczycielami, dostawcami opon, serwisami itd.
pojazdy zaczynają na siebie zarabiać od razu
oszczędność czasu – wszystkie formalności związane z umową i jej wykonaniem załatwia leasingodawca
uwalnia firmę od wszelkich czynności administracyjnych i serwisowych związanych autem: naprawy, przeglądy, zakup i wymiana opon, rejestracja, ubezpieczenia, części zamienne.
Klasyczny leasing finansowy a wynajem długoterminowy (leasing operacyjny)
Podstawową różnicą między leasingiem finansowym a operacyjnym jest sposób rozliczania kosztów.
W leasingu finansowym samochód jest uwzględniany w bilansie u korzystającego, zaś kosztem uzyskania przychodu są dla niego tylko odsetki od raty leasingowej.
Odliczyć może również odpisy amortyzacyjne oraz koszty użytkowania przedmiotu leasingu np.: konserwację, paliwo, ubezpieczenie itp.
Przy leasingu operacyjnym samochód amortyzuje finansujący (leasingodawca), a raty leasingowe w całości – również w przypadku, gdy wartość auta przewyższa 20.000 euro – są kosztami uzyskania przychodu dla firmy korzystającej z usługi.
Do kosztów tych zalicza się również czynsz inicjalny, opłaty manipulacyjne, prowizje i – podobnie jak w leasingu finansowym – koszty użytkowania. Podatek VAT płacony i odliczany jest od każdej faktury (dopóki nie osiągnie ustawowego limitu), dzięki czemu korzystający nie musi płacić dużej kwoty na początku umowy, jak w przypadku leasingu finansowego.
Umowa leasingu w przepisach kodeksu cywilnego
Umowa leasingu jest określona w kodeksie cywilnym jako „umowa kwalifikowana”, która może być zawarta wyłącznie w zakresie działalności firmy. Oznacza to, że umowy zawierane przez przedsiębiorstwa poza tym zakresem nie są umowami leasingu, nawet jeśli spełniają poszczególne kryteria definicji zawartych w kodeksie. Będą one wówczas oceniane jako umowy najmu, dzierżawy lub jako inne „umowy o korzystanie z rzeczy”.
Leasingodawca – zarówno osoba fizyczna, jak i inny podmiot – może więc zawrzeć umowę leasingu jeśli zawodowo, w zakresie działalności, zajmuje się świadczeniem usług leasingowych. Leasingobiorcą może być natomiast dowolny podmiot, a przedmiot leasingu nie musi służyćprowadzeniu działalności gospodarczej.
W umowie leasingu finansujący zobowiązuje się nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania lub używania i pobierania pożytków przez oznaczony czas. Korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu wynagrodzenie pieniężne w uzgodnionych ratach, równych co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia przedmiotu leasingu przez finansującego. Wynagrodzenie to może dotyczyć rzeczy uprzednio zamówionej przez finansującego u innego podmiotu, na przykład w formie umowy o dzieło. W przypadku rzeczy wytworzonej przez leasingodawcę i stanowiącej jego własność, można ją oddać do używania na podstawie art. 70918 (Tytuł XVII, Umowa leasingu) kodeksu cywilnego: „Do umowy, przez którą jedna strona zobowiązuje się oddać rzecz stanowiącą jej własność do używania albo do używania i pobierania pożytków drugiej stronie, a druga strona zobowiązuje się zapłacić właścicielowi rzeczy w umówionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej wartości rzeczy w chwili zawarcia tej umowy, stosuje się odpowiednio przepisy niniejszego tytułu.”
Zgodnie z kodeksową definicją umowy leasingu, suma opłat leasingowych ma osiągnąć wartość równą co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Pojawiają się więc wątpliwości, czy do tej sumy nie należy doliczyć ceny sprzedaży poleasingowej (jako „raty leasingowej”, wchodzącej do sumy uzgodnionych rat), nawet jeśli przewidziano – po zakończeniu umowy – sprzedaż przedmiotu leasingu po określonej cenie.
Według kodeksu cywilnego, umowa leasingu dotyczy jedynie zbycia przedmiotu leasingu bez wynagrodzenia. Zbycie rzeczy, nawet przewidziane w umowie leasingowej, należałoby więc rozpatrywać jako odrębną podstawę prawną przeniesienia własności oraz umowę sprzedaży niezależną wobec umowy leasingowej. Jest to istotna różnica w porównaniu z regulacjami podatkowymi, które przewidują, że strony umowy mogą ustalić cenę sprzedaży przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy. Cena określona w umowie sprzedaży jest zaliczana do sumy opłat leasingowych, nawet jeżeli korzystający ma uprawnienie do nabycia rzeczy. Uprawnienie takie nie rodzi oczywiście obowiązku nabycia przedmiotu leasingu.
Tabelka porównawcza
| Forma finansowania | Podatkowe koszty uzyskania przychodu – CIT | Możliwość odliczenia VAT | Bilans |
|---|---|---|---|
| Zakup za gotówkę | Amortyzacja* | 50%**/ 100%*** kwoty podatku VAT naliczonego z tytułu zakupu | W aktywach |
| Zakup za środki z kredytu | Amortyzacja* i odsetki od raty kredytu | 50%**/ 100%*** kwoty podatku VAT naliczonego z tytułu zakupu | W aktywach |
| Leasing finansowy | Amortyzacja* i odsetki od raty leasingowej | 50%**/ 100%*** kwoty podatku VAT naliczonego z tytułu leasingu traktowanego jako dostawa towarów | W aktywach |
| Leasing operacyjny | Cała rata leasingowa | 50%**/ 100%*** kwoty podatku VAT naliczonego z tytułu nabywanej usługi leasingu | Niewykazywane |
| Różnice i zalety | Zależne od decyzji firmy w kwestii wykazywania kosztów | W leasingu operacyjnym – VAT jest rozłożony w czasie trwania umowy leasingu | W leasingu operacyjnym – nie ma aut w bilansie i poprawiają się wskaźniki ROE |
* w przypadku samochodów osobowych, których wartość przekracza 20 tys. EUR, odpisy amortyzacyjne, w części wartości pojazdu przewyższającej równowartość 20 tys. EUR, nie będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów
** w przypadku pojazdów samochodowych wykorzystywanych do działalności gospodarczej oraz celów innych niż działalność gospodarcza
*** w przypadku pojazdów samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej